16 EKİM 1969’DA VALİ ORHAN CEMAL MİRKELAM ÜNYE VE ÇEVRESİNDE İNCELEMELER YAPMIŞTI.
Valimiz Cemal Orhan Mirkelam beraberinde YSE ve Milli Eğitim yöneticileri olduğu halde 16 Ekim Perşembe günü incelemeler yapmak üzere Ünye’ye gitmiştir. Gürses Gazetesinin 20 Ekim 1969 tarihli nüshasında; Vali Mirkelam’ın “Köyleri adım adım geziyor” başlığı atılarak neşrettiği mezkûr haberi okurlarına şu şekilde duyurulmuştu:
“ Ordu Valisi Orhan Cemal Mirkelam Çimento fabrikası inşaatı yanında Ünye Kaymakamı N. Kemal Eren tarafından karşılanmış ve buradan doğruca Saraycık köyü civarında inşası süren Cevizli köprüsünü görmek üzere Saraycık köyüne hareket etmiştir. Çok bozuk 8 km.lik yol birçok coşkun dereye Ciplerin dalıp çıkması ile ancak 54 dakikada alınabilmiştir. YSE Müdürlüğünce Cevizli deresinin batısında yapımına devam edilen yol bittiği zaman Saraycık ve civarda bulunan 11 köyün çilesi sona erecektir. Ne var ki; yeni yol tek Saraycık yanında bir köprü ile karşı yakaya bağlanmak istenilince işler çatallaşmıştır.
Projeyi yapan YSE ilgilileri dört büyük ayak üzerine yerleşecek köprünün inşaatı için 500 bin liraya ihtiyaç olduğunu bu paranın ise YSE tarafından karşılanamayacağını söyleyince Saraycık köylülerini büyük bir üzüntü sarmıştır. Ancak üzüntüleri uzun sürmemiş, hayatları ile ilgili bir konuda birleşmişler ve köprü yapımında Hükümetten yardım kararı almışlardır. Açtıkları kampanya sonucu geçen yıl 300 bin lira toplamışlar, ayrıca işçi olarak İnşaatta ücret almadan çalışmayı kabul etmişlerdir. Böylece bir Devlet yatırımına karşı halkın katkısı ile Türkiye’de köprü yapımında benzeri olmayan bir Halk, Devlet işbirliği sağlanmıştır. Bu husus Samsun YSE Bölge Müdürü Erdem Özdilek tarafından heyecanla belirtilmektedir.
İşte Ordu Valisi Cemal Orhan Mirkelam bu emsalsiz durumu görmek üzere bozuk yollar ve sayısız derelerden geçerek Saraycık’a gidiyordu. Saraycıklılar köprünün hemen yanında içten sevgi tezahürleri ile Vali ve beraberindekileri karşıladılar. Hazırlanan kurban kesildi. Birçok öğrenciler ellerinde levhalarla karşılamaya gelmişlerdi. Levhalarda köprünün kış gelmeden bitirilmesi isteniyordu.
Köprünün üçayağı bitmiş, dördüncü ayağında kalıpları yapılıyordu. Saraycıklılar köprü inşaatında arı gibi şevkle parasız çalışıyorlardı. Vali Mirkelam çalışmaları bir süre izledikten sonra teşekkür edip ilgililerden gerekli izahatı almıştı. Daha sonra birinci ayak yanında hazırlanmış olan sofrada yemekler yenildi. İnşaatı süren köprünün bir an önce bitirilmesi için ihtiyaçlar tespit edilmiş, Vali tarafından heyette bulunan ilgililere gerekli direktifler verilmiştir.
Yemekten sonra Saraycık’ın yaşlı aşığı Hasan Alkış köprü yapımı için bir kenara istif edilmiş tahta yığınlarının üzerine çıkarak kısa bir konuşma yapmış, Hükümete teşekkür ederek sözlerini şu şiirle bitirmiştir: “İstanbul, Edirne, büyük camilerin yeşil halısı, Var olsun çok yaşasın Ordu’muzun genç Valisi, Aramızda olan her bir memurun vardır makamı, Var olsun, bin yaşasın, Ünye’mizin Kaymakamı” Vali ve beraberindeki heyet çevrede toplanmış olan yöre köylülerinin içten gelen sevgi tezahürleri arasında Saraycık köyünden ayrılmışlardır. Vali Cemal Orhan Mirkelam köyden dönüşte Ünye’ye uğrayarak Milli Eğitim ve diğer mevzularda ilgililerden izahat almış, inşaatı bitmek üzere olan Ünye Lisesi ile Çimento fabrikasını yerine giderek tetkik etmişlerdir.”
1969’DA VALİ O. C. MİRKELEM DÖNEMİNDE ORDU SANAT ENSTİTÜSÜNDE BOYKOT YAPILMIŞTI…
20 Kasım 1969 günü Ordu Sanat Meslek Okulunda sabah derslere gitmeyen talebeler boykot başlatmışlardı… Okulda okuyan bir grup öğrenci tarafından yazılı olarak yapılan bir açıklamada öğrencilerin boykot yapma nedenleri; “İstihdam ve kadro problemlerinin halledilmesi, Sağlık branşıyla ilgili tüm fakülte ve yüksekokullara lise fark imtihanı vermeden girmek istedikleri “şeklinde açıklanmıştı…
20 Kasım günü başlayan Ordu Sanat Enstitüsünün Boykotu da devam etmekteyken okul öğretmenleri boş sınıflarda öğrencilerin derslere girmesini beklemekteydi… Bu gelişmeler sürerken Halk Eğitim Salonunda öğrencilerin; Veli, İdareci ve öğretmenlerle yaptıkları toplantıdan da bir netice alınamamıştı. Saat 19.30’da başlayan toplantıda idareciler yönetmenlik hükümleri altında, haklı isteklerin gerçekleşmesi için gerekli yolları göstermişlerdi. Bir kısım Öğrenci Velisi, boykotun sona erdirilmesi, aksi halde yönetmenlik hükümlerine göre talebelerin cezalandırılacağını ifade ederlerken, bir kısım Veli’de “Boykota devam” toplantıdaki öğrenciler tarafından şiddetle alkışlanmışlardı. Yapılan müzakereler sonunda Milli Eğitim Bakanlığına bir telgraf çekilmesine karar verilmiştir. Telgrafta öğrenciler haklı isteklerini elde edinceye kadar boykota devam edeceklerini bildirmişlerdir…
26 Kasım 1969 tarihli Gürses Gazetesinin 66475 numaralı sayısının birinci sayfasında “Boykot” başlığıyla yayınlanan isimsiz bir makalede ülkenin tümüne yayılan boykot eylemleri hakkında özetle şu ifadeler neşredilmişti:
“ Üniversitelerdeki “Boykot” olayları nihayet orta eğitim kurumlarına da sıçradı. Öğrenciler haklarını almak için artık sokağa çıkmakta herhangi bir sakınca görmüyorlar. Yönetmenlik maddelerine aykırı da olsa boykota devam ediyorlar. Artık bundan sonra birçok boykotu izlemeye alışacağımız gibi, boş sınıflar da örümcek bağlayacaktır.
Nüfus artıp, iş sahaları daraldıkça, insanoğlu ekmek kavgasının içine düşecektir. Bu kavga önce okullar da, sonra da meslek hayatında olacaktır. Son yıllar da Türkiye’de görülen “Bozuk düzenin” başlıca faktörü geçim meselesidir. Şimdi; Sanat Enstitüsü öğrencilerinin yaptığı boykota göz atarsak, öğrencilerin bazı isteklerinin yüzde yüz haklı olduğunu görürüz.
Ziraat memleketi politikasından, Sanayi memleketi politikasına doğru hamle yaparken; yetkililer bilhassa “Tekniğe” önem verileceğini söylemişler ve teknik öğretime yönelmişlerdir. Ama gelin görün ki bizde birinin verdiği kararı, diğerinin bozması ve aksini tatbik etmesi vazgeçilmez bir huydur. Ve Üniversiteye giremeyen Liseli öğrencileri avutmak, onların sokağa dökülmelerini önlemek için kurulan Tekniker okulları düz liselilere de açılmış, Sanat Enstitüsü mezunlarına ise “sınav barajı” konulmuştur.
Saçma, saçma olduğu kadar topluma huzursuzluk veren bu karar, neden, niçin ve nasıl alınmıştır? Bir Düz lise öğrencisi Tekniker okulunda ne yapacaktır? Keseri tutmasını bilmeyen, eğeden, tornadan haberi olmayan, teknik resim çizemeyen bir genç bu Tekniker okulunda ne yapacaktır? Hadi bir an için bir şeyler yapacağını düşünelim, 6 yıl kadar Sanat Enstitüsünde okuyan bir öğrenci kadar başarı göstermesi mümkün müdür?
Şimdi kararın tersliğine bakın ki, düz bir liseli, Tekniker okuluna elini kolunu sallayarak giriyor, yıllar boyu teknik eğitim gören bir Sanat Enstitüsü öğrencisi fark sınavı vererek girebiliyor. Yanlış hesap Bağdat’tan önce elbet düzelecek, Sanat Enstitüsü mezunlarının “Ekmek” kavgalarındaki kapı yüzlerine kapatılmayacaktır. Ancak; Sanat Enstitülü öğrenciler böylesine haklı oldukları bir davada, okullarını uzun bir süre terk etmemelidirler. Boykot amacına ulaşmıştır, daha fazla uzatmamak gerekir…”
27 Kasım günü olmuş, Ordu Sanat Enstitüsü öğrencilerinin yaptığı boykot üzerinden 7 gün geçmişti. Vali Cemal Orhan Mirkelam ve Milli Eğitim Müdürü Sabri Kılıç, Milli Eğitim Bakanlığıyla temasa geçmiş, öğrencilerin isteklerini Ankara’ya bildirmişlerdi. Bu talepler üzerine Milli Eğitim Bakanlığında bürokratlar toplanmış, boykotçu öğrencilerden gelen talepler incelenmiştir. Bakanlığın vereceği kararlar kısa bir süre sonra açıklanacaktır. Ordu Valisi Cemal Orhan Mirkelam imzalı bir bildiri de yayınlanmıştır. Bildiri de boykotta olan Sanat Okulu öğrencilerinin okullarına dönmeleri istenmiştir. Mirkelam başkanlığında yayınlanan Valiliğin bildirisi ise şöyle devam etmekteydi:
“… Sayın Öğrenci Velileri… İlimiz ve çevresinde bir haftadan beri Sanat Enstitüsü öğrencileri yeni bazı hakların kendilerine verilmesi ile ilgili olarak derslere girmemekte ve okullarını terk ederek boykota devam etmektedirler. Öğrencilerin derse girmemeleri ve boykot adı altında okulu terk etmeleri kanun ve yönetmenliklerimizce yasaklanmıştır. Ayrıca bu durum okul disiplin yönetmenliğine de aykırıdır. Sanat Enstitü Yönetmenliğini 135. Maddesine göre, “ Okula 10 gün aralıksız devam etmeyen talebelerin okulla ilişkileri kesilir” hükmü amirdir. Yani öğrenci sıfatları kaldırılır. Böyle bir durumda ailelerin umudu olan öğrenci yavrularımız ve büyük fedakârlıklara katlanan öğrenci velileri mutazarrır (zarar görür) olur. Hak istemenin yolları açıktır. Ve bu istekler Valiliğimizce de ilgili mercilere intikal ettirilmiştir. Öğrencilerin bir an önce okullarına dönmeleri, derslerine girmeleri ve imtihanlarına hazırlanmaları konusu Sayın Velilerce çocuklarına telkin edilmelidir. Bu hususu önemle rica ederim. Ordu Valisi Cemal Orhan Mirkelam…”
Öte yandan Türkiye’de boykota giden bazı Sanat Enstitüsünde normal derslere başlanmıştır… Ordu Sanat Enstitüsünde de 28 Ekim’de artık eğitime başlanması beklenmekteydi… 28 Kasım günü sabah Sanat Enstitüsünde eğitim için gelen birçok öğrenci kapılarda birikmişti. Boykota devam etmek istemeyen öğrencilerle boykotçu öğrenciler arasında gerginlik yaşanmış, okulda sınıflarına geri dönmek isteyenleri bazı öğrenciler engellenmeye kalkmışlardı.
29 Kasım 1969 gününden itibaren Ordu Sanat Enstitüsünde normal eğitime geçmiş, boykota giren talebeler gruplar halinde okula gelmeye başlamıştı. Okul idaresinin bu gelişmeler karşısında tedbirler almasına müteakiben boykotun 8. Günü okula dönen birçok öğrenciyle dersler yeniden başlanmıştı.
29 Kasım sabahı 150 öğrencinin derslere girdiği tespit edilen 213 mevcutlu Ordu Sanat Enstitüsü Müdürü Hakkı Çavuldur “ Okulda normal öğretime devam edilmektedir. Pazartesi günü bütün öğrencilerin okulda bulunacağına inanıyorum” demiştir… Boykot gibi bir eylemden sonra öğrencilerin okullarına dönmesi halk, veliler ve idareciler arasında memnuniyet yaratmıştı…
Devam Edecek…
Derleyen: H. Naim Güney
