İŞTE MADDE MADDE BİLİR KİŞİ HEYETİNİN TESPİT ETTİĞİ OLUMSUZLUKLAR

Su Ürünleri Mühendisi Prof. Dr. Osman Samsun, Çevre Yüksek Mühendisi Özge Yılmaz, Kimya Mühendisi Ali İnan ve Ziraat Mühendisi Ercan Yanoğlu’dan oluşan bilirkişi heyetinin Ordu Büyükşehir Belediyesi’nin İlküvez’deki Katı Atık Ayrıştırma Tesisi’nde tespit ederek mahkemeye sunduğu eksiklikler madde medde şu şekilde:

1-Çöpler vahşi bir şekilde üst üste yığılıyor.

2-Çöpten sızan sızıntı suların toprağa ve çevreye karışmaması için alınan yeterli bir önlem yok.

3-Çöp sızıntı suyunun tahliyesi için bir pompa sistemi mevcut değil.

4-İşletme yetkililerinin beyanlarının aksine sızıntı suyu bertaraf tanklarına aktarılmıyor, toprak üzerinde biriktiği ve toprağa sızdığı, tesisin çevresinde çöp sızıntı sıvılarının aktığı, toprağa ve çevreye karıştığı görülüyor.

5- Tesisin diğer tarafında da toprağa sızarak en alt kod bölgesinde biriken çöp sızıntı birikintisinin oluşturduğu ve üzerine sac konulmakla yetinildiği görülüyor.

6-Sızarak biriken çöp sıvılarının suya ve toprağa karışmaması ve yağan yağmurda taşmaması için bir önlem alınmadığı, sıvının bertaraf tanklarına aktarılması için bir adet yerleştirilen pompanın ise çöp sıvısı birikmesine rağmen çalışmadığı, ayrıca pompa sisteminin sıvıyı bertaraf tankına ne şekilde aktardığının uygulamalı olarak gözlenmesi için tesis çalışanından pompayı çalıştırması istendiğinde çalışan tarafından uğraşılmasına karşın pompanın bir türlü çalıştırılamadığı görüldü.

7-Bertaraf ünitesi havalandırma sisteminin iki havalandırma pompasından birinin çalıştırılmadığı, çalıştırılanın gürültülü çalıştığı, sistemin tam kapasite çalışmadığı, sistemin elektronik motor gövde ve rotorlarının bakımhanede demonte durumda olduğu görüldü.

8-Tesisin genel anlamda çöp sızıntı sularının kazanım ve önlemlerinin yetersiz olduğu, çöp sıvılarının toprağa ve suya karıştığı tespit etildi.

9-ÇED raporunda tesise getirilecek atıklar arasında yer almamasına rağmen keşif sırasında “hayvan dokusu atıkları” tespit edildi.

10-ÇED raporunda çöp sızıntı sularının arıtılacağı belirtilmesine ve betonarme biriktirme havuzunu mevcut olmasına karşın, muhtelif alanlarda sızıntı sularının kontrol edilemediği, atık depolama alanında ve dışında alıcı ortamlara sızdığı ve arıtma işlemi yapılmadığı görüldü.

11-ÇED raporunda katı atık taşıma araçlarının tekerleklerini basınçlı suyla yıkayacak bir adet düzenek bulundurulmasına yer verilmiş ise de keşif sırasında böyle bir düzeneğin mevcut olmadığı, araçların kirli tekerleklerle trafiğe çıktıkları, ayrıca araçların sızdırmazlıklarının sağlanmadığı, araçlar seyir halindeyken çöp sızıntı sularının yola aktığı, araçların kasalarından çöp sızıntı suyu damladığı ve çevreye zarar verebilecek nitelikte olduğu tespit edildi.

12-ÇED raporunun 28. sayfasında çöp tesisinin etrafının izinsiz giriş çıkışların önlenmesi ve güvenlik nedeniyle 2.35 metre yüksekliğinde tel çit ile çevrileceği, ayrıca rüzgar nedeniyle kağıt, poşet vb. malzemelerin uçuşarak çevreye yayılmasının ve hayvanların saha içerisine girişinin engelleneceği ön görülmesine rağmen tel çitlerin çoğu yerde bozulmuş, kopmuş ve bazı alanlarda olmadığı, var olan tel çitin rüzgar ve diğer dış etkenlere yeterince dayanıklı olmadığı, bazı yerlerde kısa olduğu, keşif sırasında sahada pek çok başıboş köpeğe raslandığı, sonuç olarak çevreyi koruma anlamında taahhüdün yerine getirilmediği görüldü.

13-ÇED raporunun 72. sayfasında alana yakın civarında herhangi bir göl akarsu gibi yüzeysel su kaynağı bulunmadığı belirtilse de sayfa 85’de Akçay deresinin 1.8 kilometre, cüri deresinin ise 3,2 km mesafede olduğunun belirtildiği, bu yönüyle ÇED raporunun çelişkili olduğu tespit edildi.

14-Atık sular nedeniyle bölgedeki su havzasının olumsuz etkileneceği, derelerdeki ve denizdeki balıkların ve faunanın kirlenmeden olumsuz etkileneceği tespit edildi.

15-Su Ürünleri Yönetmeliğine aykırı olarak çöp sularının su havzasına karışması konusunda gerekli önleyici tedbirlerin sağlanmadığı, arıtma konusundaki standartlara uyulmadığı görüldü.

16-Bölgede son yıllarda artan aşırı yağmur sonucu oluşan sel ve taşkınlar nedeniyle çöp atık sularının bölgedeki su havzasına karışma tehlikesi olduğu tespit edildi.

17-ÇED raporunun 128. sayfasında tesis sahası ile çevre arasında bir hendek(kuşaklama kanalı) inşa edilerek yağış sularının tesis sahasına girmesinin önleneceği ve bu hendeğin tesis alanı yeşillendirildikten sonra da muhafaza edileceği ön görülmesine karşın keşifte böyle bir hendeğin mevcut olmadığı tespit edildi.

18-ÇED raporunun 134. sayfasında tesisin toz emisyonunun hesaplanacağının öngörülmesine rağmen bu hesaplamanın sadece tesisin inşası aşamasında yapıldığı, ancak tesisin işletilmesi aşamasında yapılmamış olduğu, yolun bir kısmının stabilize olduğu, stabilize yol boyunca yoğun tozlaşma oluştuğu ve bu durumun yakındaki ağaç ve bitkiler için olumsuzluk yarattığı görüldü.

19-ÇED raporunun 140. sayfasında koku, toz, haşere ve sinek üremesine karşı önlem olarak günlük örtü toprağı uygulanacağı ve ayrıca çöp sızıntı suyunun göl ve bataklık oluşturmasının önüne geçileceği ön görülmesine rağmen keşif sırasında toplanan çöplerin sadece üst üste alana yığıldığı, üzerinin toprakla örtülmediği, ayrıca çöp sızıntı sularının göl oluşturduğunun gözlendiği görüldü.

20-ÇED raporunun 145. sayfasında öngörülen araç ve ekipman ses gücü düzeyleri hesaplarının, mevcut durumda daha fazla araç ve ekipmanın olduğu dikkate alındığında yetersiz kaldığı tespit edildi.

21-Keşif sırasında çekilen fotoğraf ve uydu görüntülerinde de görüldüğü üzere lot1 ve lot 2 kısımlarından akan çöp sızıntı sularının yüzey akışına geçerek çeşitli yönlerden toprağa ve yola doğru aktığı ve dereye deşarj edildiği görüldü.

22- Etrafa yayılan ve pompa ile bertaraf tesisine aktarılmayan atık sularının içeriğindeki ağır metaller nedeniyle etraftaki tarım arazisine, bitki ve hayvanlara toksik nitelikte zarar verebileceği, tarım ürünlerinin gelişimini olumsuz etkileyeceği tespit edildi.

23- Keşif sırasında yer altı suyu gözlem sistemine rastlanılmadığı saptandı.