1970 yılının Eylül ayında Bitlis valiliğine atanan Cemal Orhan Mirkelam’ın gidişini duyan yerel basında Vali hakkında köşe yazıları çıkmaya başlamıştı. 9 Eylül 1970 tarihli Gürses gazetesinin ilk sayfasında “Sayın Mirkelam Giderken” başlığıyla neşredilen bir makalede okurlarla şunlar paylaşılmıştı:

“Cumhuriyetin 47. yılında Ordu, 32. Valisini uğurlama hazırlığı içindedir. Kısan hesapla Ordu, her 17 ayda bir Vali değiştirmiş oluyor. Ve bu oranla Ordu’da 38 – 39 aydır görev yapan Mirkelâm’ın kıymeti daha iyi anlaşılıyor.

Memuriyet hayatındaki geliş gidişler, dünyaya geliş gidişlere benzemezler. Toplumun sevdiği memurların hizmet gördükleri yerlerden ayrılışları üzücü olur. Alışkanlıklar, yöneticilerin meziyetleri çoğu zaman halkta sevgi halesini genişletir ve bu genişliğin içindeki halk, tayinler karşında ayrılığın verdiği buruklukla üzülür. İşte şimdi, 32. Valisini uğurlama hazırlıklarına başlayan Ordulularda bu üzüntü gözle görülüyor.

Sayın Cemal Orhan Mirkelam, her şeyden önce katkısız bir centilmendi. Sabır, tolerans ve iyi niyetiyle her vatandaşı idareye karşı bağlıyordu. En zor şartlarda bile vatandaşın yanında olmaktan zevk duyan Mirkelâm, memleketini seven ve bu sevgisini eserleriyle ortaya koyan bir insandı. Her şey bir yana, Sayın Mirkelâm’ın 8 Temmuz olaylarındaki tutumu bu memleketi büyük kanlı bir badireden kurtarmıştır. Ordu Devlet Dairelerindeki nizam ve intizamı son yıllarda görmenin mutluluğuna erişmeyen vatandaş var mıdır bilemeyiz. İnsan elinin değdiği pırıl pırıl bürolar ve Ordu’nun her kesimine uzanan Devletin gücü Mirkelam’ın yapıcı ruhunun aynasıdır.

Yine her şey bir yana… Ordu’daki Atatürk Anıtı Sayın Mirkelam’ın Ordu’ya en büyük armağanıdır. Yıllarca Ordu’ya gelip gitmiş Valiler, Ordu’nun bu en büyük Cumhuriyet Abidesi için hiç bir şey yapmazken; Mirkelâm, Orduluların bu arzusunu gerçekleştirmesini bilmiştir. Vali Mirkelam bugün değilse yarın yine Ordu’dan görevi gereği başka bir ile gidecekti. Bizler Ordu’nun Valisini, Ordu’dan daha büyük bir Vilayete gitmesini isteriz. Bu belki de bizlerin en büyük ayrılık tesellisi olurdu. Ne yapalım ki bu isteğimiz olmadı. Birazda bu Ordu’nun kaderidir.

Sayın Mirkelam, dediğiniz gibi Bitlis ili de hizmet bekleyen bir vatan köşesidir. Genç yaşınızda geri kalmış bir ilde bütün gücünüz ve samimiyetinizle hizmet vereceğinize inanıyor, teselliyi bu duygumuzda buluyor, başarınızın devamını diliyoruz. Gürses “

Bitlis Valiliğine tayin olunan Vali Cemal Orhan Mirkelam 10 Eylül günü şehirden Ankara’ya gidecek, Ekim ayında yeni görevine başlayacaktı. Ordu’da Vali Mirkelam için çeşitli veda ziyafetleri tertip edilmişti.  8 Eylül 1970 Salı günü akşamı Belediye, Orduspor ve Beden Terbiyesi Bölgesinin müştereken Turist Otelde verdiği ziyafette konuşan Cemal Orhan Mirkelam “Ordu’ya hizmetten büyük bir şeref duydum. Ordu Valilik mesleğinde bana büyük bir tecrübe kazandırdı. Bir Vali olarak değil, bir Mirkelam olarak Ordu’ya ve Ordululara her zaman hizmet edeceğim. Ordu’nun dört yıldır suyunu içtim, ekmeğini yedim. Onun için kendimi bir Ordulu olarak kabul ediyorum. Ve bu duygu ailece ömrümün sonuna kadar devam edecektir. Meslek hayatım boyunca hiçbir gurubun adamı olmadım. Sadece halka hizmet ederek, onların “Allah razı olsun “temennisiyle şeref duydum.” Demişti.

10 Eylül 1970 tarihinde Vali Cemal Orhan Mirkelam kendisini ikamet ettiği köşkün önünde saat 9’da son kez uğurlamaya gelenlere şu sözlerle hitap etmişti: “Memuriyet böyle bir şey… Ama yine de insan birlikte olduğu sevdiği insanlardan ayrılması hayli güç oluyor. 1967 yılından beri idarecisi olmakla gurur duyduğum 39 aydır beraber olduğumuz Ordu ilinden artık ayrılıyorum. Ulusuna, Devletine ve geleneklerine bağlı, kadirşinas ve aydın Ordun halkının hizmetinde bulunmaktan çok mutluyum. Hizmet sürem içerisinde tüm Ordululardan büyük yardım ve destek gördüm. Ordu ilinde kardeşlik, barış ve güven ortamının yaratılmasında emeği geçen mesai arkadaşlarıma ve herkese teşekkür ederim. Hoşçakalın” Vali Mirkelam eşi ve çocuklarıyla birlikte onları yol etmeye gelenlerle teker teker vedalaşmışlar akabinde yola çıkmışlar ve Ordu’dan hüzünlü bir şekilde ayrılmışlardı.

VALİ CEMAL ORHAN MİRKELAM’IN BİTLİS’E TAYİNİ ORDU’DA OLUMSUZ TEPKİLER ALMIŞTI.

Vali Cemal Orhan Mirkelam’ın görev yapmak için gittiği her Vilayette halkın üzerinde çok olumlu izlenimler bırakmıştı.  Vazife gördüğü vilayetlerde Devleti tarafsız davranışları ile temsil etmiş örnek bir mülki idareci olan Vali Cemal Orhan Bey, görev yaptığı her ilde yöre halkının kalbini feth etmişti. Son derece mütevazı ve “Osmanlı Beyefendisi” bir kişi olan Vali Mirkelam Ordu’dan büyük bir Vilayet yerine Bitlis’e tayininin çıkmasına birçok kesim şaşırmış ve insanlar olumsuz tepki göstermişti.

Bu tür başarılı mülki idarecilerin gittikçe daha büyük kentlerde görev alması gerektiğinin altını çizen Ordu’nun saygıdeğer iş insanlarından O. Fahri Bacınoğlu, 11 Eylül 1970 tarihli Gürses Gazetesinin ilk sayfasında “Politik ve İdare” başlıklı bir makale kaleme alarak, beklenmedik bu tayin hakkında şahsi düşüncelerini şu şekilde beyan etmişti:

“Demokrasilerde politika insan güdüm sanatı, daha doğrusu insana hizmet etme sanatıdır. Bu sanat; iyi niyet, merhamet, sevgi, bilgi, otorite ve beceriklilik ister. Bunlardan herhangi biri aksayınca sosyal ve ekonomik bunalım baş gösterir. Memleket idaresini bunalıma götürmeden yürüten adam hiç şüphesiz büyük devlet adamıdır. Büyük devlet adamı küçük hesapların peşinde olmaz. Devlet adamı mekteplerde yetişmez. Devlet adamlığının diploması yoktur.

Kıdemi baremi yoktur. O halkın süzgecinden geçer itibarını halktan alır; halka dayanır. Devlet adamının özü hakka, yüzü halka dönük olur. Bu bal müstesna hasletler ister. Onun için büyük Filozof Eflatun “Ya devlet adamı filozof yahut Filozof devlet adamı olmalıdır” demiştir. Bu zaviyeden işi ele alınca, politika bu memlekete hizmet etmenin en şerefli yollarından biridir. Politikacı dürüst ve namuslu olmaya mecburdur. Aksi halde itibarını yitirir.

(…) İdare amirleri nakli ve tayinleri hakkında uygulanan Bakanlar Kurulu kararnamesini gazetelerde okudum. Ordu Valisi Sayın Cemal Orhan Mirkelam Bitlis veya ona mümessil vilayetlere tayin edilmiş bir Ordu Valisi yoktur. Bir Ordulu olarak utanç duydum. Bir adam işe yarıyorsa iş başında tutulur, takdirle taltif  olur terfi ettirilir.

Yaramıyorsa işten çıkarılır. Ordu Valisi Bitlis’e tayin edilemez. Ordu gibi nazik, hassas bir yerde üç buçuk sene Valilik yapan bir insan elbette başarılı insandır. Onun meslek aşkı, meslek gururu daha büyük vilâyetlere atanmasıyla geliştirilir. Vali iyi değilse niçin üç buçuk sene Ordu’da bırakıtınız… Yok, iyi, temiz, başarılı bir Vali idiyse niçin Bitlis’e gönderiliyor? Ah o politikacılar! Sizin küçük hesaplarınıza arşın yetişmez.

Cemal Orhan Mirkelam gidiyor. Üç buçuk sene karış karış Ordu’yu ve köylerini dolaşarak halkın arasında halka hizmet etti. Demokrasinin son prensibi olarak halkın devlet idaresi arasındaki mesafeyi kaldırdı. Sayın Mirkelam yolun açık olsun. Mevki insanı yükseltmez. İnsan mevkiini yükseltilir. Bitlis’te bizim aziz vatan parçamızdır. Sen hizmetini Allah ve Vatan için yap. Allah, Vatan ve Milletimizi küçük hesaplar peşinde koşan politikacıların şerrinden korusun. “

Cemal Orhan Mirkelam Ordu Valiliğinden ayrıldıktan sonra bir süre Bitlis Valiliği yapmış, 1972 yılında ise Yozgat Valiliklerinde bulunmuştu.  Cemal Orhan Mirkelam, 24 Temmuz 1975 tarihinde Afyonkarahisar Valiliğine tayin olmuş ve 15 Şubat 1978 tarihine kadar bu görevde kalmıştır.  1978 yılı Şubat ayında Isparta Valiliğine nakledilen Cemal Orhan Mirkelam, 1978 yılının Kasım ayında da merkeze alınmıştır.  Bir süre sonra emekli olan Mirkelam Emekli Vali Cemal Orhan Mirkelam 17 Eylül 2009 tarihinde vefat etmiştir.

Hazırlayan: H Naim Güney